Forum archeologii zawodowej - archeologia.org.pl

Gregorus

Co teraz?

[link widoczny dla zalogowanych]

Stysz

lepiej nie mówić.

stanley

Nie tak źle - zaskarżony przepis dot. tylko kwestii finansowania. Badania nadal są obowiązkowe więc problem może mieć skarb państwa, bo inwestorzy będą mogli teraz na drodze sądowej dochodzić odszkodowań.

Stysz

na 23 kwietnia (p. 22, 40 posiedzenia) planowane jest sprawozdanie Komisji Kultury w sprawie nowelizacji. Sądzę, że konsekwencjie finansowe mogą skutecznie sparaliżować prace WKZtów. Dam link na zapis stenograficzny posiedzenia.

Stysz

[link widoczny dla zalogowanych]

Ministerstwo przewiduje wydatki w wysokości ok. 10-12 mln rocznie, nie zwiększono budżetu ministerstwa, środki te wygospodarowano z innych celów (zlikwidowano np. priorytet 4 archeologia). Minister Merta nie odpowiedział na pytanie, co stanie się, gdy wydatki okażą się większe od przewidywanych. Nie odpowiedział także na pytanie jak będą finansowane badania, gdy wartość badań przekroczy wartość inwestycji?

jeśli ktoś weźmie sobie do ręki prawo budowlane w ustawie tej może przeczytać jakie prace inwestycyjne są tam wymienione, wiele z nich, nie wymaga nawet pozwolenia na budowę.

Cały czas też jest mowa o wyprzedzających inwestycję badaniach archeologicznych, czyli w sytuacji gdy inwestor nie posiada pozwolenia na budowę, jeśli nie posiada nie jest formalnie związany z zamierzeniem inwestycyjnym, a skoro nie jest może przeprowadzić dowolną wymienioną w prawie budowlanym inwestycję zgodną z zapisami prawa miejscowego czyli warunkami zabudowy lub planu miejscowego.

Większość prac budowlanych poprzedza niwelacja terenu oraz utwardzenie terenu pod zaplecze budowlane. działania takie można przedstawić UWKZ jako osobną inwestycję (inwestor może przystąpić do tych prac nie posiadając pozwolenia na budowę). Przygotowanie placu magazynowego, składu, parkingu w każdym wypadku stanowić będzie osobna inwestycję.

Inna wysokość dotacji wypłacona będzie przy budowie budynku a inna przy niwelacji terenu, inwestorzy zgodnie z propozycją nowelizacji dowolnie będą mogli przedstawić rodzaj inwestycji do refundacji. narzucanie rodzaju inwestycji - to by dopiero było złamanie Konstytucji.

Dotacja wypłacana i liczona będzie jako zaliczka na poczet planowanej inwestycji i planowanych badań, inwestor sam sobie może określić rodzaj inwestycji. Przewidziano także krótkie terminy rozliczenia inwestycji - 5 lat. Krótkie wobec procesu inwestycyjnego zwłaszcza tam gdzie konieczne jest przeprowadzenie badań szerokopłaszczyznowych, np. pod dużopowierzchniowe sklepy i hale, fabryki... Badania są wyprzedzające, przed decyzją pozwolenie na budowę, od wydania pozwolenia inwestor ma 3 lata może zwlekać z rozpoczęciem inwestycji, inwestycja może także być realizowana kilka lat, aby rozliczyć dotację należy przedstawić faktycznie poniesione koszty, przed upływem końca okresu rozliczeniowego. Przy dużej wartości badań archeologicznych (zwłaszcza w miastach, takie postawienie sprawy aż zachęca inwestora do rozliczania dotacji inwestycją poprzedzającą faktyczne prace budowlane.

Rozliczenie niwelacji terenu jako inwestycji dotowanej, pozwala na uzyskanie większej dotacji oraz na szybsze i prostsze rozliczenie tej dotacji. Należy także brać pod uwagę taką okoliczność jak kryzys gospodarczy w budownictwie i inwestycjach, inwestorzy szukają oszczędności gdzie tylko się da, taka dotacja gdzie koszty badań są większe od wartości inwestycji oznacza, że z kasy Państwa finansowanych będzie 95% wartości badań, a wartość ta może wynieść np. 1 mln zł. całe szczęście środki te rozliczać i wydatkować ma Ministerstwo a nie WKZty, większość spraw będzie pewnie kończyć się w Sądach Administracyjnych.

Do tej pory we wnioskach o badaniach inwestorzy jako powód badań podawali faktyczne inwestycje, nie mieli powodu, aby czynić inaczej - teraz to się może zmienić i wyliczenia ministra Merty diabli wezmą.

A nie wszystkie to kwiatki tej nowelizacji...

arturborat

arturborat

Pozwolę sobie jeszcze wskazać możliwe konsekwencje wprowadzenia w życie planowanej nowelizacji ustawy o ochronie zabytków. Mnożeniem bytów ponad potrzebę jest wprowadzenie nowych form ochrony w planowanej nowelizacji ustawy o zabytkach – ochrony w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Ogólnie jest w tym jakaś logika, bo terenów objętych MPZP jest w Polsce kilka procent, a to oznacza, że większość stanowisk archeologicznych pozostaje bez żadnej ochrony. Mnie to jednak pachnie próbą zwiększenia rynku usług archeologicznych. Cóż jednak z takiego zapisu, jeśli niczego on nie załatwi? W art. 30 prawa budowlanego wymieniony jest katalog prac, które wymagają tylko zgłoszenia – a więc inwestor obywa się bez wuzetki. Zatem teren nieobjęty MPZP, gdzie znajdują się stanowiska archeo, można przekopać i bez nadzoru archeologicznego. A potem wystąpić o wuzetkę na budowę domu. Tylko co wtedy miałby nadzorować archeolog, skoro teren został już przekopany? A nawet gdyby zgłoszenie prac musiało być też związane z uzgadnianiem z WKZ (jak w przypadku zgłoszeń prac na terenach wpisanych do rejestru albo objętych MPZP z ochroną konserwatorską - ale potrzebna byłaby nowelizacja prawa budowlanego), to koszt nadzoru nad niewielkimi inwestycjami będzie i tak dużo niższy od nadzoru na budową domu, nie mówiąc już o osiedlu czy hotelu. Zresztą inwestor będzie mógł taniutko załatwić przebadanie archeologiczne całej swojej działki tak bez zgłaszania robót budowlanych jak i bez wuzetki. Istnieje bowiem cała gama prac budowlanych nie wymagających w ogóle zgłoszenia (odjęcie art. 30 od 29 prawa budowlanego, np. budowa obiektów małej architektury na terenach prywatnych). W tej sytuacji prawnej fantastycznym sprzymierzeńcem inwestora staną się znienawidzone dotąd art. 32 i 33 ustawy o ochronie zabytków. Inwestor powiedzmy zamarzy sobie zamontować na działce system zraszaczy ogrodowych. Taka inwestycja nie wymaga nawet zgłoszenia. Zdając sobie sprawę, że jego działka kryje wiele cennych zabytków archeologicznych i w przyszłości, budując dom będzie musiał zapłacić na za nadzór, zgodnie z art. 32 lub 33 zawiadomi, iż podczas prac budowlanych polegających na budowie systemu zraszaczy natknął się na jakieś skorupki. WKZ będzie zobowiązany do oględzin, a ponieważ teren znajduje się w AZP lub wpisany jest do ewidencji zabytków – nakaże przeprowadzenie ratunkowych prac archeologicznych. Jeśli działka ma np. 20 arów, a system zraszaczy ma pokrywać ją całą, niezbędne będzie przebadanie całej działki (inwestorowi może przyjść ochota kładzenia rurki na głębokości 3 metrów co metr) . Archeolog zażyczy sobie, powiedzmy, 10 tys. Inwestor zadeklaruje, że sam planuje wykopać rowy pod system zraszający, a więc koszt całej inwestycji to jakieś 500 zł (rura rozprowadzająca wodę i końcówki). Zobowiązany będzie do pokrycia badań do 100 zł, resztę, 9 tys. zapłaci państwo. W międzyczasie inwestor może równolegle załatwiać już papierki związane z uzyskaniem wuzetki na budowę domu, a teren będzie miał przebadany archeologicznie. Tę samą metodę można zastosować też na terenach objętych MPZP. Prościutkie i szybkie. Być może zresztą powstaną inne pomysły. Polak potrafi. Chyba pamiętacie sprawę odpisów od podatku związanych z darowiznami? Wszystkie gazety drukowały odpowiednie wzory)) Próba nałożenia podatku od sprowadzanych zza granicy samochodów (po wejściu do UE), jak chyba też wiecie, skończyła się ostatecznie zakwestionowaniem tego przepisu przez Trybunał Praw Człowieka w Strassburgu i zwracaniem należności. Obawiam się, że czeka nas powtórka z rozrywki.
Artur

arturborat

Przepraszam za błąd w wyliczeniach kosztów nadzoru archeologicznego przy hipotetycznej budowie systemu zraszaczy sposobem gospodarczym. Przy kosztach inwestycji wynoszących 500 zł, inwestor będzie musiał pokryć badania archeologiczne do kwoty 10 zł (słownie: dziesięć złotych polskich nowych). Resztę: 9990 zł (słownie:dziewięć tysięcy dziewięćset dziewięcdziesiąt złotych polskich nowych) zapłaci państwo.
Artur

arturborat

Jeszcze jedna możliwość: goniący za zyskiem archeolodzy będą wręcz zachęcać właścicieli działek ze stanowiskami archeologicznymi do zgłaszania znalezisk. Koszt inwestora - 10 zł. Do podziału między inwestora a archeologa - 10 tys. albo dużo dużo więcej, bo ile bedą kosztować badania wyjdzie dopiero w praniu i zadecyduje ostatecznie archeolog prowadący badania. I to nie jest żadne obchodzenie prawa!!!! To będą działania w pełnym majestacie prawa!!!
Artur

Stysz

Na gorąco: niwelacja terenu należy do kategorii "robót budowlanych" n.p przy okazji realizacji utwardzenia gruntu na działkach budowlanych. Art. 29.2. 5) Ustawy Prawo Budowlane. Wspomniana nowelizacja obok inwestycji budowlanych wymienia wszelkie prace ziemne (w tym np. prace leśne). Niwelacja terenu jest to inwestycja budowlana w rozumieniu Prawa Budowlanego, jest także kategorią robót "inwestycji" podlegającą dotowaniu w ramach nowelizowanej ustawy o ochronie zabytków "roboty ziemne" (w nowym brzmieniu art. 31 Ustawy o ochronie zabytków).

Inna uwaga na gorąco. Warunkiem wydania pozwolenia na budowę jest uzyskanie odpowiednich pozwoleń Art. 32.1. 2) (prawo budowlane) W tym UWKZ.
Zatem kolejność jest taka, że bez badań (bez papierka) nie ma pozwolenia na budowę, dlatego to się nazywa badania wyprzedzające.
Natomiast zasadniczo konserwatora mało obchodzi, co jest w pozwoleniu na budowę, teraz to się chyba powinno zmienić ?

Roboty budowlane przy których nie wymagane jest pozwolenie na budowę podlegają zgłoszeniu Art. 30. 6. 2) , oraz Art. 30.7. 2).

Nieprawdą jest zatem, że można realizować prace, czy roboty budowlane, czy nawet sadzić drzewka w miejscu które w MPZP (niebawem nowelizacja obejmie także warunki zabudowy) podlega ochronie konserwatorskiej.

O tym, że proponowana nowelizacja jest bublem prawnym pisze się tu od samego poczatku. Istnieje zagrożenie kopania stanowisk pod dotacje. Zadaniem współczesnej doktryny ochrony archeologicznej jest ochrona stanowisk, co przejawia się badaniem jedyniem stanowisk zagrożonych. Nie wygląda to ciekawie.

Innym kwiatkiem jest wykreślenie archeologii z art 77. pkt 2. jakby zapomniano, że istnieją także badania archeologiczne nieinwestycyjne. Np. nielegalne piaśnice na gruntach gminnych, WKZ mogły udzielać gminie (albo osobie prywatnej...) dotacji na badania do 50% a w szczególnych sytuacjach do 100% teraz uczynić tego nie będą mogły, bowiem archeologię z art. 77 wykreślono.

Dyskusja na temat przepisów zaskarżonych przez Trybunał zaczęła być prowadzona w wątku dotyczącym ustawy o reformie WKZ. Stąd pewne przenosiny.

stanley

arturborat

arturborat

A tak z ciekawości spytam, czy ktoś się orientuje, na jakich podstawach pan Merta oparł swoje wyliczenia, z których wynikło mu, że Skarb Państwo dopłaci do badań archeo 10-12 mln zł? Czy istnieje jakaś ewidencja decyzji nakazujących prowadzenie badań archeo przy pracach budowlanych, zarówno tych związanych z decyzjami o zgodzie na budowę, jak też z badanami związanymi z przypadkowo odkrytymi zabytkami już w trakcie prac i to nie tylko objętych zgodą na budowę? Czy istnieje też statystyka i dane pokazujące, ile dany inwestor zapłacił za badania? W necie znalazłem tylko ogólne szacunki rynku usług archeo na 100 mln rocznie, z czego 20 mln. to badania autostradowe. Wynikałoby z tego, że mniejsi inwestorzy zapłacili 80 mln. Założywszy, że średnia opłata za nadzór to 2 tys. takich badań byłoby 40 tys. Założywszy, że firma archeo, aby się wyżywić ze swojej działalności, musi takich badań wykonać co najmniej średnio 5 miesięcznie, dałoby to 60 badan rocznie, co oznaczałoby, że aktywnych firm w tej branży musi być 666. Znak Bestii wyszedł przypadkowo, ale liczba ta ogólnie też zgadza się ze spotykanymi szacunkami co do ilośc firm archeo. Śmiem jednak powątpiewać w wartość naukowych opracowań takiej ilości badań, bo 5 wykopalisk miesiecznie (średnio, bo rozkładają się sezonowo, w ciągu kilku miesiecy rocznie) nie da się porządnie opracować. Uważam, że najrozsądniejszym rozwiązaniem byłoby objęcie obowiązkiem nadzoru wszystkich prac budowalnych w Polsce, lecz zajmować się tym powinna państwowa służba i prace te opłacane byłyby z budżetu. Za przeciągające się prace inwestorzy otrzymywaliby jeszcze rekompenstaę. W ten sposób nikt by nie kombinował, archeolodzy mieliby pracę na pewnych etatach, a zabyki byłyby wydobywane i opracowywane.
Artur
Artur

Stysz

arturborat