Forum archeologii zawodowej - archeologia.org.pl

Stysz

Temat omawiany już na forum, temat nabrzmiały i wynikający bynajmniej nie z uczciwości czy też nieuczciwości archeologów prowadzących badania, co z obowiązujących rozwiązań systemowych.

Kolejny raz zabrakło silnego głosu prywatnych firm archeologicznych !!!
Bo artykuł ten odczytuję niestety także jako formę lobbowania i próbę stosowania nieuczciwej konkurencji ze strony instytucji budrzetowych konkurujących z firmami na rynku komercyjnych badań archeologicznych, a misją tych instytucji jest zupełnie co innego.

[link widoczny dla zalogowanych]

Filimer

No niestety, bez silnego WKZ (wrocławski słynie z tego, że daje pozwolenia na badania wszystkim jak leci) nic z tego nie będzie - z przykrością muszę stwierdzić, że ten artykuł tylko potwierdza to, o czym słychać już od dawna - że we Wrocławiu nikt nie ma kontroli nad tym, co się tak naprawdę dzieje na badaniach ratowniczych, a dzieje się źle i to zdanie kilku moich znajomych z Wrocławia - sam pamiętam legendarne badania Wrocławian na rynku w Krakowie, gdzie stawki dla pracowników fizycznych były takie, że do pracy przychodzili w 80% zawodowi kombinatorzy którzy patrzyli tylko jakby coś wynieść z tych wykopalisk. Przykład Wrocławia potwierdza tylko, że archeologia komercyjna to także badania, a nie rycie dziur w ziemi i dobrze, że instytucje naukowe się o to upominają.

Ja nie mam nic przeciwko prowadzenia firm komercyjnych przez ludzi z jednostek naukowych (Uniwersytet, Muzeum, PAN), ale Instytucje naukowe jako takie rzeczywiście takowych badań prowadzić nie powinny. Wyjątkiem moim zdaniem mogą być szczególnie cenne stanowiska i autostrady, gdzie konsorcja instytucji naukowych zdecydowanie lepiej sobie poradzą niż prywatna firma ze względu na posiadane zaplecze.

Moim zdaniem w chwili obecnej problemem było jest i będzie posiadanie odpowiedniego zaplecza naukowo-technicznego do prowadzenia badań zwłaszcza w mieście i na dużych obszarach - z moich doświadczeń wynika, że najlepszym rozwiązaniem jest konsorcjum instytucji muzealnych i naukowych zatrudniające w roli podwykonawców firmy prywatne i dzielące się z nimi zyskiem - wtedy taki podwykonawca jest pod odpowiednia kontrolą merytoryczną, a jednocześnie jego dochód zależy od tego, ile uda mu się przebadać, co jest najlepszą motywacja do przeprowadzenia szybkich i sprawnych badań.

Uważam, że zatrudnianie przez duże konsorcja czy też fundacje kierowników badań dobiega końca, bo ich stawki są coraz mniej atrakcyjne i coraz więcej osób będzie najzwyczajniej w świecie szukać innych dróg rozwoju.

Stysz

Nie całkiem się zgodzę,

WKZ – oczywiście tak, wszyscy chyba czekają na nowelizację ustawy o ochronie zabytków i wzmocnienie WKZ. Choć w ostatnich dniach słychać, że PO ma zamiar przekazać do samorządów max decyzji w kwestiach administracyjnych a nowelizacja ustawy zakłada coś przeciwnego, dlatego wzbiera we mnie pewien niepokój, co do przyszłości tej nowelizacji.

Jeśli chodzi o wtłaczanie firm prywatnych w konsorcja i podwykonawców instytucji budżetowych – to sprzeciw.

Czemu tak się dzieje? Czemu muzea zgadzają się wystawiać konserwatorom takie promesy?
I czy faktycznie gotowe są do przyjmowania zabytków? Czy równie chętnie wystawiałyby te promesy gdyby faktycznie potem te zabytki przejmowały? Prawda wcale nie jest taka różowa, jakby sadzić po tym, co napisano. Nie wspominając, ze jak ktoś takiej promesy nie dostanie, to i kopać nie będzie (co jest formą dyskryminacji i nieuczciwej konkurencji).

Poruszono także kwestię rachunku ekonomicznego. Bardzo ważna kwestia, archeolog wypowiedział się anonimowo – i to o czymś świadczy.

1. Instytucje budżetowe prowadza badania archeologiczne nie tyle lepiej, co znacznie taniej.
Największym kosztem każdych badań są koszty zatrudnienia, które w przypadku posiadania dużej liczby studentów mogą być ograniczone do minimum.

2. Podczas gdy archeolog zatrudniony w instytucji budżetowej kończy badania, dostaje pensję z instytucji w ramach, której może zajmować się konserwacją oraz opracowaniem materiałów, za co inwestor nie płaci.

Osoba prowadząca własną działalność gospodarczą nie ma takiej komfortowej sytuacji, konserwacja oraz opracowanie zabytków to koszt, którego nikt im nie rekompensuje, co zaś mówić o kosztach pracy. Mało tego firmy prywatne coraz częściej muszą opłacać jeszcze magazynowanie zabytków czy wręcz przejmowanie ich przez muzea – a to przecież własność skarbu państwa!!! To nie sielanka a tu piszą, że Wystarczy tylko 12 miesięcy, wystarczy, na co?

Rezultat jest taki, że średnią cenę badań (cenę zaniżoną) wyznaczają dotowane przez budżet instytucje państwowe (muzea, uniwersytety), aby firmy prywatne aby się utrzymały muszą być – albo dużo lepsze: sprawniejsze, szybsze, lepiej zorganizowane i usprzetowione, albo jeszcze tańsze, co oczywiście jest nieekonomiczne i oczywiście odbija się na poziomie badań, czyli złe, a z czyjej winy takie złe?

Tylko, chciałbym zwrócić wszystkim uwagę, że większość badań ratowniczych realizuję właśnie firmy prywatne, nie zaś tak utyskujące na nie uniwersytety i muzea.

Jeśli zaś chodzi o zabytki zalegające po prywatnych firmach, to proponuję je rozłożyć na bruku przed Ministerstwem Kultury na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie (naprzeciw siedziby Prezydenta RP), w końcu to własność Skarbu Państwa.

Wydźwięk tego tekstu jest taki, że to, co złe w archeologii – to prywatne firmy, a prawda jest taka, że firmy prywatne w archeologii są wyjątkowo dyskryminowane, mimo, że spoczywa na nich główny ciężar badań ratowniczych. Ale za rok nie będzie już badań ratowniczych, zatem problem z firmami prywatnymi sam się rozwiąże.

A tak na serio, powinien zostać ustalony taki standard badań i dokumentacji, aby do realizacji badań potrzeba było zespołu badawczego a nie tylko archeologa i robotników, mamy także okazję przerzucić finansowanie konserwacji oraz opracowania zabytków na Państwo tak, aby i prywatne firmy miały zysk z poświęconego na nie czasu (pracownik budżetówki dostaję pensję – od Państwa - firma nie), no i trzeba coś zrobić z tym nieszczęsnym magazynowaniem zabytków, bo przy firmach prywatnych zaczną powstawać prywatne muzea, kłania się oczywiście także reforma WKZ, a kontrole badań to też nic złego.

Filimer

Moim zdaniem wiele zależy od lokalnych uwarunkowań - pomijając autostradę w Krakowie/Małopolsce badania prowadzone są w 95-98% przez firmy prywatne - jedynie muzeum zajmuje się czasami badaniami na obszarze centrum miasta - poza tym jeżeli nawet pracownik muzeum czy uniwersytetu prowadzi badania komercyjne,t o robi to jako osoba firma nie korzystając z zaplecza ludzi czy sprzętu muzealnego - tak się przyjęła i tak to wygląda. W Warszawie chyba również jest podobnie - nie słyszałem o przypadkach prowadzenie bezpośrednio przez pracowników jednostek naukowych badań komercyjnych. Opracowanie materiałów w ramach swojej instytucji nie zawsze wchodzi w rachubę, a konserwacja często odpada w ogóle - nie wszystkie jednostki posiadają swoje pracownie konserwacji. Poza tym tak na dobrą sprawę, to pracownicy muzealni/naukowi nie traktują tego typu działalności jako stałego źródła przychodu i realizują takie zlecenia często dorywczo bądź też w ramach badań autostradowych.

Z kolei jak jest we Wrocławiu, to już zostało opisane - kłopoty z przyjmowaniem zabytków są chyba gdzieś na Pomorzu, a najbardziej kuriozalna sytuacja panuje w Toruniu, gdzie komercyjna archeologia po prostu nie istnieje.

Ja postulowałbym wzmocnienie znaczne wzmocnienie WKZ oraz wprowadzenie zasady, że Muzea muszą przyjąć zabytki z badań z z zastrzeżeniem, że mają być one podpisane, zainwentaryzowane, dany archeolog samodzielnie je wciągnie do katalogu muzealnego.

Z Kolei Muzea Powinny mieć środki na budowę magazynów na zabytki - najlepiej, gdyby powstały wojewódzkie składnice zabytków pod nadzorem Województwa/Muzeum. W Przypadku Krakowa/Małopolski sprawa jest po części rozwiązana, gdyż miejscowy zespół do badań autostrad postawił 4 takie magazyny i w końcu istnieje możliwość ich normalnego składowania - nie wiem jak jest gdzie indziej, ale z tego co słyszałem, to nie jest zbyt dobrze.

Tyle uwag z mojej strony.

femur7

Stysz

Yeti

Stysz napisał "Przydałyby się jakieś ceny minimalne za badania określane przez WKZ, także odnośnie standardów dokumentacji oraz opracowania naukowego, bo to o to chodzi, A nie o to, kto prowadzi badania, oczywiście także kontrole poziomu badań i dokumentacji bez względu na wykonawcę".

Także się z tym zgadzam, niestety nie osiągniemy tego bez powołania struktury archeologicznej zbliżonej chociażby do izb architektów. Może niektórym pachnie to korporacjonizmem, ale najwyraźniej nie stać naszego środowiska zawodowego na inny kierunek rozwoju. Jeżeli się tak nie stanie to nadal będą dominować na rynku archeologicznym cwaniacy, goście z kontaktami i im podobni:/

Bar-Pa

Yeti

Kompletnie nie zgadzam się z Bar-pa. Taka sytuacja, którą opisujesz ma miejsce już dziś. Starzy nie chcą dopuścić młodych do rynku stosując rozmaite sztuczki. Tak się składa, że mam firmę i co nieco wiem na ten temat. Popytaj architektów jak działają ich izby i może zmienisz nieco zdanie na temat takiego rozwiązania.

Bar-Pa

Ale ja nie twierdzę że tak niejest. Obawiam się tylko że będzie jeszcze gorzej.

Uzytkownik

femur7

Uzytkownik

femur7