Forum archeologii zawodowej - archeologia.org.pl

Stysz

[link widoczny dla zalogowanych]

Stysz

Co by nie było, że krytykuję, a sam nie mam pomysłu coś napiszę od siebie.

Propozycje poszukiwaczy w kwestii legalizacji poszukiwań przedstawione na konferencji „prawo a rzeczywistość…” można określić mianem propozycji anarchistycznych – to co usłyszałem, można uznać wręcz za próbę tworzenia parawanu dla osób rabujących stanowiska archeologiczne.

A warto w tym miejscu uświadomić poszukiwaczom, że z punktu widzenia archeologa ewentualna legalizacja poszukiwań ma na celu nie realizację wolności poszukiwania na zasadzie „róbta co chceta” lecz ochronę stanowisk archeologicznych przed rabowaniem.

Jeśli się proponuje rozwiązania legalizacyjne, które nie tylko nie gwarantuje nienaruszalności stanowisk archeologicznych ale wręcz wzbudzają obawy, że mogą przyczynić się do bezkarności osób je rabujących to stanowi to raczej przyczynek do trzaśnięcia drzwiami niż jakiejkolwiek dalszej dyskusji.

Ale problem jest i narasta.

Postaram się przedstawić poniżej to jak mogłaby wyglądać ewentualna legalizacja poszukiwań, to akurat moje osobiste przemyślenia, ale wpisujące się w pewną wizję ochrony konserwatorskiej.

Podstawą dla wydawania zgody na poszukiwania byłoby stworzenie w każdym powiecie stanowiska „powiatowego konserwatora zabytków” mógłby to być także powiatowy konserwator przyrody w jednej osobie. Taka możliwość istnieje już obecnie, stanowiska takie tworzone są jednak jako pewna forma dobrowolności gmin i powiatów. Mogą być nawet konserwatorzy gminni.

Taki konserwator pilnowałby wielu spraw związanych z ochroną konserwatorską zabytków ruchomych i nieruchomych na terenie powiatu/gminy także aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego.

Mógłby także wydawać zgody na poszukiwania z wykrywaczem metalu.

Zgoda wydawana byłaby wyłącznie osobie zrzeszonej w związku poszukiwawczym lub w jakiś sposób zarejestrowanej u powiatowego konserwatora zabytków (ale ta zgodę otrzymywałaby wyłącznie lokalnie - u siebie), jednak z osoba taką poszukiwania mogłyby prowadzić także osoby niezrzeszone np. do 5 osób. Także prowadzenie poszukiwań niekoniecznie oznaczałoby obowiązek opłat i rejestracji (poza drobnymi kosztami wydania samego pozwolenia) – jednak byłby to przyczynek do konsolidacji środowiska poszukiwawczego na poziomie lokalnym – także dobrej współpracy z lokalnym konserwatorem powiatowym.

Konserwator szybko poznałby lokalnych poszukiwaczy, wyrobiłby sobie o nich zdanie, byłby blisko mógłby sprawdzić czy np. w dniu wydania pozwolenia prowadzą poszukiwania zgodnie z decyzją. W przypadku gdyby o zgodę wystąpił poszukiwacz „obcy” (obcy - obowiązkowo zrzeszony) z poza powiatu, posiadając zaufanie do „swoich” lokalnych poszukiwaczy mógłby nawet np. do nich zadzwonić „słuchajcie jest taki gość, będzie chodził z wykrywką we wsi pod lasem…może który w sobotę by tam się kopnął i zobaczył co to za gość i co on tam robi? „

To byłby z jednej strony forma konsolidacji poszukiwaczy na poziomie lokalnym (nawet bez konieczności zrzeszania się w jakieś stowarzyszenia), a z drugiej byłaby forma kontroli działań poszukiwawczych – zarówno środowiskowa jak i administracyjna.
Lokalni poszukiwacze wiedzieliby gdzie są stanowiska archeologiczne w ich rejonie, czuliby lokalną wspólnotę, wiedzieliby że to ich stanowiska ( w sensie przynależności do lokalnego społeczeństwa), uczestniczyliby w ewentualnych badaniach archeologicznych, a jednocześnie pilnowaliby by „obcych”.

Zgoda na poszukiwania byłaby odpłatna np. 5-10 zł dla miejscowych np. 50% , opłaty szły by na ochronę konserwatorską np. oznakowanie stanowisk archeologicznych w terenie lub choćby na utrzymanie samego stanowiska konserwatora powiatowego/gminnego. Stanowisko takie powinno być utrzymywane ze środków powiatowych oraz WKZ (albo MK).

Pozwolenie wydawane byłoby każdorazowo (konkretny teren na mapie 1:20000 oraz data poszukiwań). Wnioski o pozwolenie wysyłane faxem lub e-mailem wydawane właściwie „od ręki”.

To proste i chyba dość rozsądne rozwiązanie – warunkiem jest jedynie powszechność takich powiatowych i gminnych konserwatorów zabytków. A są oni potrzebni, nie tylko do ochrony stanowisk archeologicznych, także np. pomników przyrody, kapliczek, miejsc pamięci itp.

Prawnie nie ma przeszkód aby w powiatach i gminach powoływać stanowiska takich konserwatorów, jest to jednak uznaniowe - powiat gmina, miasto może takiego konserwatora powołać albo nie, jak tam jej się chce. I tu jest do odegrania duża rola dla lokalnego społeczeństwa, także poszukiwaczy, aby na swoich gminach i powiatach wymusili powołanie takiego stanowiska konserwatora - to tam w końcu płacą podatki.

Stysz

A o to przygład, że idea Powiatowego Konserwatora Zabytków nie jest taka nierzeczywista.

[link widoczny dla zalogowanych]

Alina

Prawdopodobnie do końca roku dojdzie do wyłonienia Powiatowego Konserwatora Zabytków, jeśli miasto będzie chciało finansować jego działalność. Z tym, że w zakres jego obowiązków nie będzie wchodziła archeologia. Ona dalej zostaje w WKZ - tu zajmuje się nią 1 osoba. Ściślej mówiąc po 1 osobie w części północnej i południowej, co i tak nie ma żadnego znaczenia.

Alina

Ale odbiegliśmy od tematu. Na marginesie różnych rozważań na ten temat, odnoszę wrażenie, że nie jest traktowany poważnie. Nie mówię tu - Broń Boże - o archeologach, ale o Państwie. Bo o wiele łatwiej wycenić zniknięcie dobra narodowego w postaci np. dokumentów, obrazów, insygniów itp., natomiast, mam wrażenie, że to, co zostanie "wykopane" (oczywiście, jeśli nie jest skarbem "średzkim"), to, w zasadzie, nie wiadomo: warte coś, czy nie warte, dziedzictwo, czy nie dziedzictwo? A ile w tym naszej winy?

Stysz

Miejski konserwator będzie także w Radomiu.

http://www.archeologiczne.fora.pl/co-mozna-zmienic,33/konserwatorzy-miejscy-i-powiatowi,459.html#2147